Chọn trường, chọn nghề đặt biệt quan trọng đối với các em học sinh trung học phổ thông, nhất là đối với các học sinh cuối cấp bởi vì đó cũng chính là sự lựa chọn tương lai của các em. Thế nhưng hiện nay, rất nhiều học sinh lớp 12 đang còn bỡ ngỡ chưa biết xác định, hướng nghiệp cho bản thân, hầu hết các em còn rất mơ hồ trong việc lựa chọn ngành học sao cho phù hợp  với sở trường, đúng sở thích và tìm được việc làm có thu nhập cao.

Hiện nay, mỗi năm nước ta có khoảng 1 triệu thí sinh dự thi vào các trường đại học và cao đẳng trên cả nước, nhưng chỉ có khoảng 20.000 thí sinh đạt được nguyện vọng, còn lại có gần 80.000 thí sinh phải đi con đường khác. Mặc khác, lượng sinh viên ra trường thất nghiệp khá cao, lượng sinh viên tìm được việc làm phù hợp chỉ chiếm 40%.

Ông Nguyễn Thanh Phương – PGĐ Trung tâm tư vấn hướng nghiệp đến các em học sinh

Thực trạng định hướng nghề nghiệp hiện nay, theo thống kê của Trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh Bình Dương tới các trường Đại học, Cao đẳng trên địa bàn tỉnh thì chỉ có khoảng 62% học sinh lớp 12 đã chọn được ngành và nghề; khoảng 21% đã chọn được ngành nhưng chưa chọn được nghề cụ thể; số còn lại là trong nhóm chưa chọn được ngành hoặc chưa nghĩ đến việc chọn ngành. Như vậy câu hỏi đặt ra, 21% còn lại đó, các em sẽ đi theo con đường nào?

Ngoài ra, theo điều tra thu được các em học sinh cũng có sự tập trung vào một số nghề nhất định, thứ bậc được phản ánh khá rõ ràng. Cụ thể, nhóm ngành được ưu tiên nhất thuộc các lĩnh vực như: Tài chính, ngân hàng, chứng khoán, quản trị kinh doanh; tiếp theo là Công nghệ thông tin, ngoại ngữ, điện tử viễn thông; Kế tiếp là các ngành Y, dược, sư phạm; Kiến trúc, văn hóa nghệ thuật,… Trong quá trình điều tra cũng cho thấy có khoảng 45% các bạn học sinh chọn nghề xuất phát từ lý do cá nhân, do sở thichsm hứng thú; xếp sau đó là khoảng 19% lựa chọn nghề là do có cơ hội tìm được việc làm; còn lại là do định hướng của cha mẹ hoặc chọn nghề theo số đông bạn bè.

Làm thể nào để các em học sinh có thể nhận thức đúng mình đang ở đâu, năng lực bản thân, hoàn cảnh gia đình, ngành nghề phù hợp,… Với chức năng, nhiệm vụ tiếp nhận thông tin tuyển dụng của Doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bình Dương và các vùng lân cận, Trung tâm DVVL đã thu thập và phân tích dữ liệu về cung – cầu lao động. Từ đó đưa ra những dự báo về thị trường lao động và việc làm trong những năm sắp tới, dự báo khả năng tăng lên hay giảm đi của một số ngành nghề. Do đó việc tuyên truyền thông tin về nghề nghiệp, việc làm đến với học sinh bắt đầu học lớp 12 cũng là một trong những định hướng quan trọng trong kế hoạch hoạt động của Trung tâm DVVL Bình Dương. Công tác hỗ trợ này không những giúp các em có định hướng rõ hơn về tương lai mà thông qua đó các em sẽ có thêm nhiều sự hiểu biết về các ngành nghề, các lĩnh lực thế mạnh trên địa bàn tỉnh Bình Dương. Từ đó sẽ giúp cho các em xây dựng kế hoạch học tập, trao dồi kiến thức và hướng đến mục tiêu đã lựa chọn .

Tham gia chương trình có đại diện Ban giám hiệu nhà trừơng, đại diện lãnh đạo trung tâm, đại diện các đơn vị đồng hành cùng toàn thể học sinh khối lớp 12. Buổi tuyên truyền mang tính định hướng giúp các em có cái nhìn tổng thể về ngành nghề ở thời điểm hiện tại và trong tương lai cũng như nhận định năng lực thực tế của bản thân, từ đó sẽ đưa ra quyết định lựa chọn hướng đi phù hợp cho mình.

Chương trình định hướng nghề nghiệp cho học sinh THPT của trung tâm DVVL tỉnh Bình Dương nhằm mang đến cho các em những thông tin về một số ngành nghề đang và sẽ thiếu hụt nguồn lao động như:

-          Lao động lành nghề các ngành cơ khí, điện tử, may, gỗ.

-         Đại diện bán hàng chuyên ngành quản trị kinh doanh, marketing.

-          Nhân viên an ninh mạng, thiết kế đồ họa thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin

-         Quản lý kỹ thuật, quản lý sản xuất v.v…

Song song đó là những nguy cơ, thách thức đối với lực lượng lao động trong nước nói chung trước sự bùng nổ của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 và xu hướng dịch chuyển lao động trong khối Asean.

Trong tương lai để tìm được việc làm tốt, ngoài việc có trình độ chuyên môn, các em cần phải bổ sung cho mình những kỹ năng khác khi còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường như: kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng quản lý thời gian,… và trao dồi thêm về ngoại ngữ ,tin học. Đây là những thông tin vô cùng hữu ích cho các em, giúp các em chuẩn bị hành trang cho mình trước khi bước vào tìm việc.

Trong buổi tư vấn bên cạnh việc lắng nghe kiến thức các em cũng rất nhiệt tình tham gia trả lời câu hỏi và hồn nhiên chia sẽ những ước mơ trong tương lai. Tạo không khí giao lưu vui vẻ, thoải mái giữa người truyền đạt kiến thức và người lĩnh hội kiến thức.

Trước đây, các em học sinh cuối cấp 3 thường có suy nghĩ: giảng đường cao đẳng, đại học là con đường duy nhất có thể tìm việc làm tốt trong tương lai.

 Nhưng ngày nay với xu hướng hội nhập kinh tế và hợp tác lao động giữa các nước trong khu vực Đông Nam Á đã mở ra hướng đi mới cho các em, đó chính là chương trình du học va xuất khẩu lao động.

Xuất khẩu lao động, được xem là cơ hội việc làm rất tốt và hấp dẫn đối với thanh niên trẻ Việt Nam. Trong thời gian 3 năm làm việc và sinh sống tại nước ngoài, bên cạnh việc tích lũy một số vốn không nhỏ, cac em còn học được phương pháp làm việc, tiếp cận với máy móc, kỹ thuật tiên tiến và rèn luyện kỹ năng ngoại ngữ tại nước bản xứ. Đây cũng là cơ hội lớn giúp cho các em phát triển sự nghiệp sau khi về nước.

Đại diện ban giám hiệu nhà trường đã phát biểu đôi lời về buổi hướng nghiệp: “sắp tới đây các bạn học sinh sẽ trải qua kỳ thi trung học phổ thông quốc gia, qua buổi gặp gỡ ngày hôm nay các bạn đã có được những kiến thức về việc chọn ngành chọn nghề sắp tới phù hợp với bản thân và có thể đưa ra những định hướng cho công việc sau này của mình. Buổi gặp gỡ đã rất thiết thực và hữu ích đối với các bạn trong thời gian đưa ra quyết định quan trọng của mình.”

Những thông tin mà Trung tâm DVVL tuyên truyền đến các em đã thực sự thu hút sự chú ý và giải tỏa phần nào những phân vân, suy nghĩ của các em về việc lựa chọn ngành nghề. Sau khi được định hướng rỏ ràng, cộng với sự xác định về khả năng nổi trội của bản thân, hy vọng các học sinh sẽ có những quyết định sáng suốt trong việc lựa chọn hướng đi cho tương lai.

Ban biên tập Trung tâm dịch vụ việc làm Bình Dương